جوش شیرین (بی‌کربنات سدیم) یکی از افزودنی‌های مهم و کاربردی در جیره نشخوارکنندگان، به‌ویژه گاوهای شیری و پرواری است. این ترکیب ساده و طبیعی با فرمول NaHCO₃ به‌عنوان تنظیم‌کننده اسیدیته شکمبه (بافر)، بهبوددهنده گوارش و تقویت‌کننده مصرف خوراک در صنعت دامداری کاربرد گسترده‌ای دارد.

 مزایای جوش شیرین در تغذیه دام:

 1. تنظیم pH شکمبه

در جیره‌هایی که حاوی غلات زیاد (مثل ذرت و جو) هستند، اسیدیته شکمبه کاهش می‌یابد و منجر به اسیدوز تحت بالینی می‌شود. جوش شیرین با خاصیت قلیایی، به ثبات pH شکمبه (در محدوده 6.2 تا 6.8) کمک می‌کند و مانع افت عملکرد دام می‌شود.

 2. افزایش مصرف خوراک

با کاهش اسیدهای آزاد در شکمبه، دام احساس راحت‌تری داشته و اشتها و مصرف خوراک افزایش می‌یابد؛ این موضوع به‌ویژه در گاوهای شیری با تولید بالا بسیار مؤثر است.

 3. افزایش تولید شیر و چربی شیر

با جلوگیری از اسیدوز و حفظ تعادل متابولیکی، تولید شیر و به‌ویژه درصد چربی شیر در گاوهای شیری بهبود می‌یابد.

 4. بهبود عملکرد نشخوار

جوش شیرین باعث تحریک فعالیت میکروب‌های مفید شکمبه و افزایش مدت و دفعات نشخوار می‌شود که در نهایت منجر به هضم بهتر الیاف و مواد خشبی می‌گردد.

 5. پیشگیری از بیماری‌های گوارشی

جلوگیری از بروز اسیدوز، نفخ، لنگش ناشی از اسیدوز، و حتی کاهش مرگ‌ومیر در گوساله‌ها و دام‌های حساس از دیگر مزایای آن است.

 مقدار مصرف پیشنهادی:

نوع دام میزان مصرف جوش شیرین

گاو شیری 150 تا 250 گرم در روز

گاو پرواری 100 تا 150 گرم در روز

گوسفند / بز 15 تا 25 گرم در روز

گوساله‌های رشدکننده 30 تا 50 گرم در روز

 همچنین می‌توان جوش شیرین را به‌صورت دستی یا مخلوط در کنسانتره یا خوراک TMR اضافه کرد.